Views: 0
ABD Başkan Donald Trump’ın bugün yapacağı konuşmada ülkesinin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını açıklayacağı ve büyükelçiliğin Kudüs’e taşınması talimatı vereceği öğrenildi.
Üç üst düzey Beyaz Saray yetkilisi, Trump’ın bugünkü Kudüs açıklamasıyla ilgili olarak basın mensuplarına telekonferans yoluyla değerlendirmelerde bulundu.‘HEMEN YARIN OLMAYACAK’
Adları açıklanmayan üst düzey yetkililerden ilki, “Başkan, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını ilan edecek. Başkan ayrıca Dışişleri Bakanlığına, Tel Aviv’deki ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması hazırlıklarına başlaması talimatı verdiğini de açıklayacak. Ancak bu, taşınmanın hemen yarın olacağı anlamına gelmiyor, zaten pratikte de elçiliği hemen taşımak mümkün değil” açıklamasını yaptı.
Yetkili, “Başkan’ın görüşü, Kudüs’ün hem İsrail’in tarihi anlamda başkenti olduğu, hem de bugünkü pratikte İsrail’in birçok yönetsel organının halihazırda Kudüs’te bulunduğu gerçeğini tanımaktır” yorumunu yaptı.
‘HEMEN BUGÜN TAŞINABİLECEK BİR YERLEŞKE YOK’Tel Aviv’deki büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması noktasında gerekli hazırlıkların Dışişleri Bakanlığı koordinasyonunda başlayacağını da dile getiren yetkili, “Tel Aviv’deki elçilikte yaklaşık bin personel çalışıyor. Onları bugün Kudüs’e taşıyabileceğimiz herhangi bir yerleşke bulunmuyor. Bu yeri bulmak, güvenlik endişelerini gidermek ve binayı inşa etmek zaman alacaktır” ifadelerini kullandı.
Büyükelçiliğin taşınması noktasında Trump’ın herhangi bir zaman çizelgesi öngörmeyeceğini kaydeden yetkili, bununla birlikte Trump’ın, “Amerikan Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınmasını öngören ve bugüne kadar her 6 ayda bir ertelenen kararı, (bu süre içinde büyükelçilik taşınamayacağı için) 6 aylığına bir kez daha erteleyeceğini” belirtti.
SINIRLA İLGİLİ BİR POLİTİKA DEĞİŞİKLİĞİ YOK
Öte yandan yetkili, bu kararın, ABD’nin Filistin ile İsrail arasındaki sınır konularında ve diğer meselelerdeki mevcut politikasında bir değişiklik anlamına gelmediğini de vurguladı.
‘İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜME ENGEL YOK’Bir diğer yetkili ise Trump’ın hala iki devletli çözüm konusunda ve İsrail ile Filistin arasında bir barış mutabakatına varılabileceği noktasında umutlu olduğunu belirtti. Aynı yetkili ayrıca, söz konusu Kudüs kararının ‘iki devletli çözüme engel bir durum olmadığını’ düşündüklerini sözlerine ekledi.
‘MÜZAKERE SÜRECİNDE TARTIŞILACAK’
Diğer yetkili ise Doğu Kudüs’teki belli bazı bölgelerin halen ‘işgal edilmiş Filistin toprakları’ olarak değerlendirildiğini vurgulayarak, “Başkanın bu kararı, söz konusu yargısal konularla ilgili bir değişiklik önermemektedir. Başkan’ın kararı egemenlik sınırlarını etkileyecek bir karar değildir. Tüm bu meseleler, müzakere sürecinde tartışılacak konulardır” değerlendirmesini yaptı.Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders, Trump’ın, Tel Aviv’deki ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasıyla ilgili kararını çarşamba günü (bugün) ilan edeceğini açıklamıştı.
BÖLGE LİDERLERİNE TELEFON
Trump, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Ürdün Kralı 2. Abdullah ile önceki gün yaptığı telefon görüşmelerinde, ABD’nin Tel Aviv’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma niyetini ifade etmişti.
Görüşmede Abbas’ın, Trump’ı bu yönde atacağı bir adımın barış sürecine zarar vereceği, bölgesel ve evrensel güvenliği ve istikrarı tehlikeye atacağı yönünde uyardığı kaydedilmişti.
Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Ürdün Kralı Abdullah, başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak kapsamlı bir çözüm dışında herhangi bir karar alınmasının tehlikeleri konusunda uyarıda bulunarak, “Kudüs’ün bölgedeki ve dünyadaki barış ile istikrarın anahtarı” olduğunu dile getirmişti. Böyle bir kararın Ortadoğu’nun güvenliği ve istikrarı üzerinde tehlikeli yansımaları olacağına dikkati çeken Kral Abdullah, bu durumun Müslümanlar ve Hristiyanların duygularını tahrik edeceğini ve ABD yönetiminin barış sürecini devam ettirme gayretlerini zayıflatacağını belirtti.SUUDİ ARABİSTAN: MÜSLÜMANLARI TAHRİK EDER
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Trump’la yaptığı telefon görüşmesinde, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma girişiminin, barış müzakerelerine zarar vereceği ve bölgede gerginliği tırmandıracağı uyarısında bulunmuştu.
Trump’ı, Kudüs’ün statüsüyle ilgili herhangi bir değişikliğin, barış müzakerelerine zarar vereceği ve bölgede gerginliği artıracağı konusunda uyaran Selman, Kudüs’ün konumu itibarıyla ve Mescid-i Aksa’nın Müslümanların ilk kıblesi olmasından dolayı böylesi tehlikeli bir adımın dünyadaki tüm Müslüman halkları tahrik edeceğini vurguladı. Kral Selman ayrıca Suudi Arabistan’ın geçmişten bu yana Filistin halkına ve tarihi haklarına destek verdiğini belirtti.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında ise ABD’nin böyle bir adım atmasının “tarafsız tutumuna zarar vererek gerekçesiz bir yandaşlık olacağı” uyarısı yapıldı. Açıklamada, “Bu adımın son derece tehlikeli yansımaları olacak. İsrail-Filistin çatışmasını daha da içinden çıkılamaz hale getirecek ve barış sürecini canlandırmak için sarf edilen çabaları baltalayacak” değerlendirmesine yer verildi.
MACRON KARŞI ÇIKTIFransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’nin tek taraflı olarak Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ihtimalinin endişe verici olduğunu kaydetmişti. Trump ile bir telefon görüşmesi yaparak bu endişesini ileten Macron, Kudüs’ün statüsüne ilişkin kararın Filistin ve İsrail tarafları arasında yürütülecek barış görüşmelerinde ele alınması gerektiği vurgulamıştı.
İBADİ: UYARIDA BULUNUYORUZ
Irak Başbakanı Haydar el İbadi, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını kabul etmediklerini belirtmişti. İbadi, ABD’nin büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması halinde kötü sonuçlar doğurabileceği uyarısı yapmıştı. Başbakan İbadi, “ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını kabul etmiyoruz. Bunun olumsuz yansımaları konusunda uyarıda bulunuyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
Trump ayrıca Mısır Devlet Başkanı Abdulfettah Sisi ve Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile de konuyu ayrı ayrı telefonda görüşmüştü.
SEÇİM SÖZÜYDÜ
ABD’de Cumhuriyetçiler uzun süredir Tel Aviv Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınması gerektiği hususunu dile getiriyordu ancak şimdiye kadar hiçbir ABD hükümeti İsrail’in başkentinin Kudüs olduğu yönünde resmi bir adım atmamıştı. Trump’ın seçim sürecinde vaatlerinde biri de ABD’nin Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma konusunda söz vermesiydi.
Trump’ın Kudüs planıyla ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün yaptığı konuşmada şunları söylemişti:”ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımlama yönündeki haberler için üzüntümü iletiyorum. Kudüs Müslümanların kırmızı çizgisidir. Filistin halkının yaraları kanamaya devam ederken, her gün zulümler sürerken İsrail’e destek olarak böyle bir kararın alınması sadece uluslararası hukukun ihlali değil, aynı zamanda insanlık vicdanına vurulmuş ağır bir darbedir. İİT dönem başkanı olarak bu konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Böyle bir adım atılırsa İİT zirvesini İstanbul’da toplayacağız. Sadece bununla kalmayacağız, bu liderler zirvesi ile çok önemli etkinliklerle tüm İslam dünyasını hareketlendireceğiz. Zira, sıradan bir olay değil. ABD bütün işleri bitirdi de şimdi bu mu kaldı? Bu adım diplomatik ilişkilerimizi İsrail’le koparmaya kadar gidebilir.”
