Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Norveç’in başkenti Oslo’da katıldığı bir forumda “Rusya’dan uçak alacağımızı hiç bir zaman söylemedik. F-35 programının parçasıyız.” dedi. Hala bu plana bağlı olduklarını belirten Çavuşoğlu, F-35 almak istediklerini eğer alamazlarsa başka alternatiflere bakacaklarını belirtti.
Konuşması sırasında Amerika Birleşik Devletleri ve İran arasında gerilime neden olan petrol tankeriyle ilgili sözlerine açıklık getiren Çavuşoğlu, söz konusu tankerin Lübnan’da bir limana değil Lübnan kara sularına doğru hareket ettiğini belirtti. “Bu onun Lübnan’da bir limana yanaşacağı anlamına gelmiyor. Ama kesinlikle bir Türk limanına da gelmiyor.” ifadelerini kullandı.
‘İdlib’de Halep’tekinden daha kötü bir insani felaket yaşanabilir’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Esad rejiminin İdlib’de saldırılarının sürmesi halinde Halep’tekinden daha kötü bir insani felaket yaşanabileceği uyarısında bulunarak, “Uluslararası toplum hala sessiz. Uluslararası toplumun desteğini görmemiz lazım. Seslerini çıkarmalılar aksi halde bu durumun, Avrupa’nın güvenliğiyle ilgili doğrudan sonuçları olur.” dedi.
Norveç Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (NUPI) Toplantısı’ndaki konuşmadan sonra Çavuşoğlu soruları yanıtladı. Çavuşoğlu, İdlib’deki durumla ilgili soru üzerine İdlib’de rejimin ayrım yapmadan kentleri ve kasabaları bombaladığını, sivilleri ve hastaneleri ise özellikle hedef aldığını söyledi.
Rejimin, sivilleri yaşadıkları yerlerden çıkarmayı amaçladığını belirten Çavuşoğlu, “Rejim ve destekçileri, Avrupalılara kitlesel göç akımları yoluyla sorun çıkarmak istiyor. Bu yüzden sivillerin yaşadıkları yerleri özel olarak hedef alıyorlar.” ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, rejim ve destekçilerinin saldırıları nedeniyle en az 500 kişinin hayatını kaybettiğini, bir milyon kişinin yerlerinden olduğunu, 200 bin kişinin Türkiye sınırına geldiğini söyledi. Türkiye’nin buna hazırlık yaptığını belirten Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Ama rejimin bu saldırganlığı sürerse yeni bir insani felaket yaşanacak. Hatta Halep’te olduğundan daha kötüsü olabilir. Uluslararası toplum hala sessiz. Uluslararası toplumun desteğini görmemiz lazım. Seslerini çıkarmalılar aksi halde bu durumun, Avrupa’nın güvenliğiyle ilgili doğrudan sonuçları olur ve bu mülteciler Avrupa’ya ulaşırlar ki Avrupalılar bundan çok korkuyor.”
‘Bu kişileri zorla geri gönderemeyiz’
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Suriyeliler için son 8 yılda 37 milyar dolar harcadığını, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nden (AB) aldığı yardımların dışında uluslararası toplumun katkısının sadece bir milyar dolardan az olduğunu vurguladı.
AB’nin 2018 sonuna kadar 6 milyar euro sözü verdiğini anımsatan Çavuşoğlu, ancak şu ana kadar bunun üçte birinin verildiğini kaydetti.
Türkiye’de, Suriyelilerin sağlık, eğitim gibi birçok hizmetten ücretsiz faydalandığını aktaran Çavuşoğlu, bu durumun ülkede sosyal bazı sıkıntılara da yol açtığını ancak özellikle seçimler öncesinde, muhalefetteki bazı siyasi partilerin bunu kötüye kullandığını belirtti.
Çavuşoğlu, “Sonuçta bu insanlar rejimden ve terörden kaçıp geldiler. Bu kişileri zorla geri gönderemeyiz.” dedi.
‘Ruslar güvence verdi’
Rejim güçlerinin, Türkiye’nin gözlem noktalarını taciz ettiğini, doğrudan hedef almadığını dile getiren Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı: “Bu konuyu, Ruslarla üç gün önce Moskova’da ele aldık. Ruslar, bize rejimin saldırmayacağına dair güvence verdi. Bizim gözlem noktamız Rusya ile vardığımız mutabakat sonucu İdlib’de istikrarın sağlanması ve mutabakatın rejim, muhalefet ya da radikaller tarafından ihlal edilmesini önlemek amacıyla konuşlandırılmıştı. Rusya, bizim gözlem noktalarımıza saldırıya izin vermeyeceğini bildirdi. Bu noktalardan askerimizi çekme planımız yok.”
‘İran tankeri, Lübnan’a gidiyor’
Suriye’ye petrol taşıdığı gerekçesiyle alıkonulup serbest bırakılan İran’a ait tankerle ilgili soruyu yanıtlayan Çavuşoğlu, İran’a yönelik yaptırımlardan Türkiye’nin muafiyetinin bitmesinden sonra Türkiye’nin İran’dan petrol almadığının altını çizdi.
“İran tankerinin, Türkiye’ye yöneldiğine dair” haberlere atıf yapan Çavuşoğlu, “Bu tanker, Türkiye’ye doğru ilerlemiyor. Bu tanker, Lübnan’a doğru gidiyor. Tankeri yakından takip ediyoruz.” dedi.
Çavuşoğlu, İran’dan doğal gaz alındığını kaydederek, Körfez bölgesinden bazı komplo teorileri üretildiğini, bölgedeki bazı ülkelerin önceleri ABD’den İran’a saldırmasını istediğini ancak şimdi diplomasiyle gerginliğin biraz da olsa azaldığını vurguladı.
Erdoğan: Rusya ile zaten bir iş birliği süreci başladı
Cuma namazı çıkışı gazetecilerin sorularını cevaplayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Rusya ziyaretinde MAKS-2019 fuarını gezdiği, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Su-57 uçaklarını incelediği anımsatılması üzerine “Bu noktada Türkiye’nin bir tasarrufu, Rusya ile bir iş birliği olacak mı?” sorusu üzerine, Rusya ile zaten bir iş birliği sürecinin başladığını söyledi.
Bunun en önemlisinin S-400 konusu olduğunu belirten Erdoğan, fuarda yaptıkları incelemeden sonra ilgili bakanlıklar ve kurumların, Rus muhataplarıyla görüşmelerini sürdürdüklerini dile getirdi.
Erdoğan, “Bu çalışmalarımızı sürdüreceğiz ve bunlarla birlikte bu sektörde de birçok karşılıklı alışverişlerin olabileceğine inanıyorum. Tabii silahlı insansız hava araçları, ayrıca İHA’lar, bu konuda müşterek bazı adımları atma durumumuz da var. Şu anda 25 milyar dolar gibi bir ihracat hacmine ulaşmış olan Türkiye-Rusya, 75 milyarı ve ardından 100 milyar doları hedeflemiş vaziyetteyiz ve bu konuda yoğun çalışmayla bu süreci çalıştırıyoruz.” diye konuştu.
