Kamuoyunun günlerdir merakla beklediği açıklama ABD’de Beyaz Saray’da Donald Trumptarafından yapıldı.
Donald Trump: “Tanrı İsrail’i korusun, Tanrı Filistin’i korusun, Tanrı Amerika’yı korusun.” dedi.
KONUŞMANIN SONUNDA İRONİK TEMENNİ
Başkan Trump, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdıklarını ve Amerika Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşıyacaklarını belirttiği konuşmasının sonunda ironi içeren sözler de sarf etti.
Donald Trump: “Tanrı İsrail’i korusun, Tanrı Filistin’i korusun, Tanrı Amerika’yı korusun.” dedi.
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın Kudüs konusunda açıklamaları şu şekilde:
YENİ BİR YAKLAŞIM BELİRLİYORUZ
Bir takım vaatler vermiştim. Sorunlarımızı başarısız olmuş taktiklerle değiştiremeyiz. Bütün zorluklar yeni bir yaklaşım gerektirir. Bugün yeni bir yaklaşımı belirliyoruz.
AMERİKAN BAŞKANLARI BU YASAYI UYGULAMADI
1995’te Kongre Kudüs Elçilik tasarısını kabul etti ve elçiliği Kudüs’e taşıma tavsiyesinde bulundu.Bu yasa, her iki partinin de verdiği oylarla kongreden geçti, Senato’dan geçti.Ancak 20 yıl boyunca bütün eski Amerikan başkanları bu yasayı uygulamaya koymamayı tercih etti.
Ya da Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımamayı tercih etti ve başkanlar bu yasayı uygulamayı koymadılar ve bunun barış davasına katkıda bulunduğu gerekçesiyle yaptılar.
BAZILARI CESARET EDEMEDİLER
Bazıları cesaret edemedi bazıları da böyle muhakeme ettiler ve 20 yıl boyunca bu yapıldı. 20 yıl sonra İsrail – Filistin arasında kalıcı bir barışa ulaşmış değiliz.Aynı uygulamayla farklı bir sonuca erişeceğimiz şüpheli.
KUDÜS’Ü İSRAİL’İN BAŞKENTİ OLARAN TANIDIM
Artık resmi olarak Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak tanınmasına karar verdim. Benden öncekiler de kampanya için bu vaatlerde bulundular ama yerine getiremediler. İsrail – Filistin arasındaki barış çabalarına katkısı olacağını düşünüyorum bu kararın.
İSRAİL EGEMEN BİR DEVLETTİR
İsrail egemen bir devlettir ve her egemen devlet gibi kendi başkentini belirleme hakkına sahiptir. Bu hakikati ortaya koymak kalıcı barışa giden yoldur. Yahudihalkının başkenti eski zamanlarda kuruldu, bugün Kudüs modern İsrail’in kurumlarına ev sahipliği yapıyor. Kudüs Başbakanlık ofisi ve Cumhurbaşkanlığı ofisi ve birçok hükümet ve bakanlık binalarına ev sahipliği yapıyor. Amerikan başkanları, üst düzey askeri yetkililer İsraillilerle görüşmelerini Kudüs’te gerçekleştirdiler.
KUDÜS 3 DİNİN İBADET ETTİĞİ BİR YER
Kudüs sadece 3 büyük dinin merkezi değil ayrıca en başarılı demokrasilerden birinin merkezi.Kudüs bugün Yahudilerin ibadet ettiği, Hristiyanların yürüyebildiği ve Müslümanların El Aksa’da ibadet edebildiği yer olarak devam etmeli ancak yıllar boyunca ABD’yi temsil eden başkanlar Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımayı reddettiler.
DIŞİŞLERİ’NE ELÇİLİĞİN TAŞINMASI İÇİN TALİMAT VERİYORUM
Aslında İsrail’in herhangi bir başkenti olup olmadığı konusunda bile net bir şey söylemediler.Bugün realitenin tanınmasından başka yapılacak hiçbir şey yok. İşte bu yüzden Kudüs Elçilik Yasası uyarınca Dışişleri Bakanlığı’na da talimat veriyorum, Amerikan Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınması için talimat veriyorum.Elçiliğimiz tamamlandığında barışa dair bir anıt olacak.
ABD İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜMÜ DESTEKLİYOR
Bu karar bizim ABD olarak bölgede kalıcı barış anlaşmasına yönelik taahhütümüzü bozmuyor.Tartışmalı sınırlar konusunda nihai bir şey söylemiyoruz.ABD iki taraf arasında, iki tarafın da kabul edeceği bir barış anlaşması konusunda taahhütlerini sürdürecektir. Herhangi bir soru işareti olmaksızın Kudüs bu görüşmelerde en hassas noktalardan birisi, ABD iki devletli çözümü desteklemektedir.
Trump imzaladığı belgeyi gösterdi…
BARIŞ İSTEĞİNİ VURGULAMAK İSTİYORUM
Ve bütün taraflara da Kudüs’teki kutsal mekanlarda statükonun muhafaza edilmesini istiyoruz. Benim yönetimimin bir barış istediğini vurgulamak istiyorum. Bazı görüş ayrılıkları olabilir ama bu anlaşmaya ilişkin çalışmalarımızı sürdürürken işbirliği ve birbirimizi anlamamız açısından daha iyi bir yerdeyiz.
ORTADOĞU’DA RADİKALİZİMLE MÜCADELE ETMEYE KARARLIYIZ
Geldiğimiz noktadan bizi geri götürebilecek şeylerden uzak duracağız, barış erişilebilir bir şeydir işte bu yüzden ılımlılık ve tolerans seslerinin yükselmesi çağrısında bulunuyoruz, nefret sesleri yükselmesin istiyoruz. Ortadoğu ruhuyla zengin bir bölgeVe bu bölgeyi bekleyen önümüzde inanılmaz bir gelecek var. Fakat bu gelecek terör ve çatışmayla akıllarda kalmış. Ortadoğu’daki ortaklarımızla çalışmaya niyetliyiz, radikalizme karşı mücadele etmeye kararlıyız.
BÖLGE LİDERLERİ BİZİMLE ÇALIŞSINLAR
Bütün medeni ulusların ve halkların artık mantıklı tartışmalarla cevap verme zamanıdır, şiddet zamanı değildir.Artık ılımlı seslerin duyulması gerektiği bütün Ortadoğu’da parlak bir geleceğe adım atma zamanıdır.Bir kez daha karşılıklı saygı anlayışıyla ilerleyelim, yeni bir şekilde önümüzdeki imkanlara bakalım.Bölge liderlerine sesleniyorum, Yahudi, Hristiyan ve Müslüman liderler, kalıcı barış için bizimle çalışsınlar. Tanrı İsrail’i korusun, Tanrı Filistin’i korusun, Tanrı Amerika’yı korusun.
Netanyahu’dan Trump açıklamasına ilk tepki
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Kudüs‘ün aidiyetine ilişkin kararına ilk açıklama geldi. İsrailtarafından gelen ilk açıklamada Başbakan Netanyahu ” Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak içermeyen bir barış mümkün değil.” sözleriyle karşılık verdi.
TARİHİ DÖNÜM NOKTASI
İsrail’den ilk tepki ise Başbakan Benyamin Netanyahu’dan geldi. Netanyahu, kararı “tarihi bir dönüm noktası” olarak niteledi.
Abbas’tan sert sözler: “Hiç bitmeyen savaşlara yol açacaktır”
ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı Kudüs kararının ardından Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas da sert bir açıklama yaptı. ‘Kararı reddediyoruz’ diyen Abbas, “Diğer ülkelerle, dostlarımızla birlikte buna karşılık vereceğiz. Bu karara müzakereler ile karşılık vereceğiz.” diye konuştu. “Bu İsrail’in mükafatlandırılmasıdır.” diyen Abbas, “Karar, uluslararası düzeyde hiç bitmeyen savaşlara yol açacaktır.” diye konuştu.
TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, Mecliste grubu bulunan
AK Parti, CHP, HDP ve MHP‘nin, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma planına karşı hazırladığı ortak bildiriyi okudu.
Bildiride, Kudüs’ün statüsünün değiştirilemeyeceği, BM kararlarının ihlal edilemeyeceği belirtildi.
Kudüs’ün, üç semavi din içinde hakkaniyet temelli özgürlük ve barışı arayan Ortadoğu’nun yüreği olduğu vurgulanan bildiride,”Kudüs ilk kıblemiz, Harem-i Şerif ile birlikte üç semavi dinin kutsal mekanlarıyla tarihi, kültürel, dini kimliğini kazanmış olan ve bu niteliğiyle dünya esenliğinin göz bebeği bir şehirdir. Kudüs’ün bu özel statüsüne sahip çıkmak, korumak, tüm renkliliği ile barış içinde bir dünyayı gerçek kılmak bakımından hayati derecede önemlidir. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Kudüs merkezli olmak üzere Ortadoğu coğrafyasında bir dizi insani, ahlaki ve siyasi dram yaşanmıştır.” ifadesine yer verildi.
Filistin sorununun gerçekte bir insanlık sorunu olduğu ve halen tüm barış çabalarıyla birlikte, bunları tahrip eden saldırgan politikalar nedeniyle insanlığın gündeminde yerini koruduğu kaydedildi.
Bildiride, 1947’den bu yana tüm BM kararlarında Kudüs’ün İsrail hakimiyeti altında bulunmasının kabul edilmediği, 1967’de İsrail’in Doğu Kudüs’ü işgal etmesinden sonra ise yine BM, İsrail’i Kudüs’ün statüsünü değiştirecek girişimlerden kaçınmaya çağırdığı anımsatılarak, şunlar kaydedildi:
“Keza İsrail’in 1980’deki ilhak kararı, BM Güvenlik Konseyince kınanmış, bu konuda İsrail hükümetinin almış olduğu tüm kararların hükümsüzlüğü kayıt altına alınmıştır. Bu kararda ayrıca İsrail’deki diplomatik misyonların Kudüs’te bulunamayacağı da ifade edilmiştir. İsrail’in bu türden politikalarını özetleyen, Kudüs’ü başkent yapma girişimlerine bugüne kadar mesafeli duran ABD’nin bu defa destek verme olarak anlaşılabilecek bir yola girmesi asla kabul edilemez.
Filistin sorununu çözme, bölgeye barış ve istikrar getirme temelinde uzun yıllardan bu yana arabulucu olarak davranan, dünya kamuoyuna kendi misyonunu bu şekilde anlatan ABD’nin bugünkü tavrı, bölgede bir dizi gelişmeyi tetikleyecek, çatışma doğuracak, yeni insani dramlara sebep olacak.
Halen Filstin sorununu çözmek için gösterilen barışçıl çabalar, bu girişim karşısında muhakkak büyük darbe alacak, Ortadoğu’da bir dizi istikrarsızlık yaşanacaktır. İsrail ve Filistin arasında adil, kalıcı, dengeli, tarihi ve manevi haklara riayet eden bir barış gerçekleşmeden insanlığın huzur ve selamete ulaşmasının mümkün olmayacağı unutulmamalıdır.
Bu kabul edilemez gelişmeler karşısında Türkiye Cumhuriyeti’ni oluşturan 80 milyonun her bir ferdinin, BM kararları hilafına, Kudüs’ün tarihi statüsünü değiştirme yönündeki maceracı girişimlerin kesin ve tartışmasız bir şekilde reddetme iradesini TBMM olarak dünya kamuoyuna ifade ve ilan ederiz.”
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı açıklamayı kınadıklarını belirtti.
Çavuşoğlu, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “ABD yönetiminin, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı ve İsrail’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağı yönünde yaptığı sorumsuzca açıklamayı büyük endişeyle karşılıyor ve kınıyoruz. Bu karar, uluslararası hukukun ve ilgili BM kararlarının açık bir ihlalidir.” ifadelerini kullandı.
